1 marca 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.
Kto może otrzymać rodzicielskie świadczenie uzupełniające?
Co do zasady prawo do świadczenia mogą uzyskać kobiety – matki, które urodziły i wychowały bądź wychowały co najmniej czwórkę dzieci, po osiągnięciu wieku 60 lat.
Ojciec, który wychował co najmniej czwórkę dzieci, będzie mógł skorzystać z prawa do tego świadczenia po osiągnięciu wieku 65 lat, w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.
Przez dziecko rozumie się - dziecko własne lub współmałżonka lub dziecko przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.
Świadczenie może być przyznane tylko w przypadku, gdy matka lub ojciec dzieci nie posiada dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania, albo ma prawo do emerytury lub renty w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (od 1 marca 2019 r. – 1100,00 zł).
Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury.
Przykład:
Rolniczka w wieku 61 lat, od grudnia 2017 r. pobiera emeryturę rolniczą. Nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej – jest współwłaścicielką (razem z mężem) gospodarstwa rolnego o pow. 2,05 ha (1,10 ha przeliczeniowe).
Wysokość przyznanej emerytury rolniczej wynosi: część składkowa – 233,45 zł; część uzupełniająca – 904,60 zł; razem – 1138,05 zł.
Wypłacana jest tylko część składkowa tj. 233,45 zł. Część uzupełniająca podlega zawieszeniu z powodu niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie przysługuje ponieważ rolniczka jest uprawniona do emerytury w wysokości wyższej od najniższej emerytury.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające może być przyznane osobom, które zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadają tutaj ośrodek interesów życiowych przez okres co najmniej 10 lat (po ukończeniu 16 roku), jeżeli są:
- obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
- posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej lub
- cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak i gdzie ubiegać się o rodzicielskie świadczenie uzupełniające?
Świadczenie może być przyznane w drodze decyzji administracyjnej – na wniosek matki albo ojca dzieci – przez Prezesa ZUS albo Prezesa KRUS - po indywidualnym zbadaniu sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej osoby ubiegającej się o świadczenie.
Świadczenie może przyznać Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, tylko jeżeli matka lub ojciec dzieci, legitymuje się okresami podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, chyba że emeryturę lub rentę wypłaca jej wyłącznie jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Oprócz złożenia wniosku niezbędne jest również złożenie oświadczenia o sytuacji rodzinnej, majątkowej i materialnej, w którym należy potwierdzić m.in. czy wnioskodawca:
- pozostaje w zatrudnieniu lub prowadzi inną działalność zarobkową;
- jest uprawniony do emerytury lub renty;
- posiada gospodarstwo rolne;
- prowadzi dział specjalny produkcji rolnej;
- uzyskuje inne dochody.
Okoliczności te mogą zostać potwierdzone również odpowiednimi zaświadczeniami (np. z urzędu skarbowego, urzędu gminy).
Do wniosku należy dołączyć akty urodzenia dzieci a także inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia np. orzeczenie sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dzieckiem w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, akt zgonu w przypadku śmierci matki dzieci, zaświadczenia potwierdzające osiągane dochody.
Wniosek można złożyć w każdej jednostce organizacyjnej KRUS. Druk wniosku (KRUS GRSU- 1/03/2019) jest dostępny na stronie internetowej w zakładce formularze-i-wnioski/świadczenia/ oraz w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.
Jaka będzie wysokość rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?
Świadczenie uzupełniające przysługiwać będzie w wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca 2019 r. wynosi 1 100,00 zł, a w przypadku, gdy matka lub ojciec uprawniony jest do emerytury lub renty w kwocie niższej od emerytury najniższej – będzie ono podwyższane do kwoty najniższej emerytury.
Świadczenie podlega corocznie waloryzacji na zasadach i w terminie wskazanym dla waloryzacji emerytur i rent przysługujących na podstawie przepisów emerytalnych.
Z rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego potrącany jest podatek dochodowym od osób fizycznych oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Od kiedy powstaje prawo do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?
Prawo do świadczenia powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję, nie wcześniej jednak niż od dnia osiągnięcia wieku 60 lat przez matkę dzieci lub 65 lat przez ojca dzieci. Świadczenie będzie wypłacała jednostka organizacyjna KRUS właściwa we względu na miejsce zamieszkania.
Kiedy nie przysługuje rodzicielskie świadczenie uzupełniające?
Świadczenie nie przysługuje:
- osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury,
- osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności (z wyłączeniem odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego).
Prezes KRUS może odmówić przyznania świadczenia:
- osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej,
- w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje wyłącznie pod warunkiem zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie jego pobierania.
O czym należy informować po otrzymaniu prawa do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego?
Osoba, której przyznano prawo do świadczenia, jest obowiązana do informowania organu rentowego o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia lub wysokość wypłacanego świadczenia, przede wszystkim o:
- nabyciu gospodarstwa rolnego,
- podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym za granicą,
- wysokości osiąganych z tych tytułów przychodów, w tym za granicą,
- uzyskaniu prawa do emerytury, renty z innego organu rentowego (w tym z instytucji zagranicznej),
- tymczasowym aresztowaniu lub odbywaniu kary pozbawienia wolności,
- zamieszkaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wprowadzone przepisy dają możliwość osobom pobierającym rodzicielskie świadczenie uzupełniające objęcia ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na wniosek - do osiągnięcia 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Ubezpieczenie to jest dobrowolne. W celu objęcia tym ubezpieczeniem należy złożyć we właściwej jednostce organizacyjnej KRUS Wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników osoby pobierającej rodzicielskie świadczenie uzupełniające.
Bliższe informacje na temat rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego można uzyskać w zakładce rodzicielskie świadczenie uzupełniające oraz w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. z 2019 r. poz. 303).
Nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczeń emerytalno-rentowych
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że od 1 marca 2019 r. zmieniły się kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytalno-rentowych.
Kwoty przychodu powodujące zmniejszenie/zawieszenie emerytury lub renty wynoszą obecnie odpowiednio:
- 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. 3 404 zł 70 gr
- 130% tego wynagrodzenia, tj. 6 322 zł 90 gr
Nowe kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie/zawieszenie emerytury lub renty ogłosił komunikatem z dnia 18 lutego 2019 r. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w związku z ogłoszeniem przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za IV kwartał 2018 r. (4 863 zł 74 gr).
Podstawa prawna:
Komunikat Prezesa GUS z dnia 11 lutego 2019 r. w sprawie wynagrodzenia w IV kwartale 2018 r. /M.P. z dnia 12 lutego 2019 r. poz. 155/.
Komunikat Prezesa ZUS z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2018 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent /M.P. z dnia 20 lutego 2019 r. poz. 200/.
Waloryzacja emerytur i rent rolniczych od 1 marca 2019 r.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że od 1 marca 2019 r. kwoty świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących do 28 lutego 2019 r. podlegają podwyższeniu wskaźnikiem waloryzacyjnym wynikającym z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszącym 102,86%, nie mniej niż o kwotę 70 zł.
Kwota rolniczej emerytury podstawowej od dnia 1 marca 2019 r. wynosi 938 zł 97 gr (wzrost o 2,86%).
Waloryzacja emerytur i rent rolniczych od 1 marca 2019 r. polega na przemnożeniu kwoty emerytury podstawowej wynoszącej 938 zł 97 gr przez wskaźnik wymiaru ustalony indywidualnie dla każdego świadczenia, nie mniej niż o kwotę 70 zł.
W taki sposób od dnia 1 marca 2019 r. zostaną podwyższone (zwaloryzowane) wszystkie emerytury i renty rolnicze wypłacane na dzień 28 lutego 2019 r. Jeżeli w wyniku podwyżki (waloryzacji) świadczenie jest niższe od kwoty najniższej emerytury pracowniczej (od 1 marca 2019 r. 1100,00 zł) – Kasa podwyższy je z urzędu do kwoty 1100,00 zł.
Do 1100,00 zł nie zostaną podwyższone:
- a) emerytury przyznane na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tzw. wcześniejsze emerytury rolnicze),
- b) świadczenia, których wypłata została zawieszona stosownie do art. 28 lub 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. w związku z prowadzeniem działalności rolniczej lub osiąganiem przychodów z tytułu zatrudnienia,
- c) emerytura i renta z ubezpieczenia pobierane w zbiegu z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeżeli suma tych świadczeń przekracza kwotę najniższej emerytury pracowniczej (dotyczy również pobierania jednocześnie emerytur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną,
- d) emerytury i renty wypłacane w wysokości pro-rata.
Od 1 marca 2019 r. wzrosły również kwoty dodatków/świadczeń przysługujących do emerytur oraz rent i wyniosą:
- dodatek pielęgnacyjny – 222 zł 01 gr,
- dodatek dla inwalidy wojennego uznanego za całkowicie niezdolnego do pracy i do samodzielnej egzystencji – 333 zł 02 gr,
- dodatek kombatancki – 222 zł 01 gr,
- dodatek za tajne nauczanie – 222 zł 01 gr,
- dodatek kompensacyjny – 33 zł 30 gr,
- dodatek dla sieroty zupełnej – 417 zł 27 gr,
- ryczałt energetyczny – 171 zł 41 gr,
- świadczenie pieniężne przysługujące byłym żołnierzom górnikom – max 222 zł 01 gr,
- świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR – max 222 zł 01 gr.
Do każdego emeryta i rencisty Kasa prześle decyzję o nowej kwocie emerytury lub renty. Przewiduje się, że waloryzacją emerytur i rent od 1 marca 2019 r. objętych zostanie około 1,15 mln emerytów i rencistów. Więcej informacji na temat waloryzacji emerytur i rent od 1 marca 2019 r. można uzyskać w zakładce: waloryzacja emerytur i rent rolniczych lub w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 39).